معرفی و نقدی کوتاه، اثری از سامرست موام

بسم الله الرحمن الرحیم

نام کتاب: لبه تیغ

نویسنده: سامرست موام، مترجم: مهرداد نبیلی

ناشر: نشر امیرکبیر، چاپ ششم، سال 1391

بخوانید، ولی انگاره های فلسفی اش را کان لم یکن تلقی کنید!!!

در روزهای پر از تکرار خدمت سربازی خواندن این کتاب واقعا مغتنم بود. داستان در بعضی از صفحات کتاب چنان جاندار و خواندنی می شد که بسیار حیفم می آمد که داستان تمام خواهد شد و لاری و دیگر دوستان این کتاب، جمع تنهایی من را ترک خواهند کرد. داستان درباره لاری است که بعد از خدمت سربازی مانند باقی افراد وارد محیط کار و اجتماع نمی شود. از کجا آمده ام و باقی قضایا را جدی می گیرد و به اطراف و اکناف عالم سفر می کند و در گوشه ای با برقی از غیب مراد می گیرد. در این میان ایزابل نامزد لاری، گری، الیوت و خود نویسنده هم هر کدام شخصیت های محکمی هستند و این کتاب داستان آن ها نیز هست.

بسیار دیده ام از سلینجر و هسه تا همین موام که شخصیت هایشان در دارالشفای هندوستان تشفی خاطر می جویند. اما بسیاری از جواب هایی که نویسنده، با استفاده از معارف و مکاتب هندی در دهان شخصیت ها می گذارد، بعضا لوس و بچه گانه است و شما می توانید بسیاری از سؤال های مهم فلسفی این کتاب را با غنای تئوریک خودمان کان لم یکن تلقی کنید و از جاذبه های داستانی و غیر داستانی کتاب لذت کامل ببرید.

این رمان در لیست صد [و خورده ای] رمان برتر رضا امیرخانی نیز هست و خواندنش به نوع بشر توصیه می شود.

آبلوموف و آبلوموویسم؛ از روسیه تا...

تصویر جلد از سایت ناشر اخذ شده است

بسم الله الرحمن الرحیم

نام کتاب: آبلوموف

نویسنده: ایوان گنچاروف

مترجم: سروش حبیبی

ناشر: فرهنگ معاصر

قیمت کتاب به چاپ سال 1390، 24000 تومان، 896 صفحه، قطع پالتویی

تا پیش از این از ادبیات روس چیز زیادی نخوانده بودم و الآن که مرور می کنم جز پدران و پسران تورگنیف، قمارباز داستایفسکی و چند داستان ریزه میزه از چخوف چیز دندان گیر دیگری نخوانده بودم. با این که همه این کتاب ها آثار درجه یکی در نوع خود محسوب می شوند، نتوانسته بودم لذت کافی –کما هو حقه- از آن ها ببرم. اسامی اشخاص عجیب و غریب بود و فضاهای تصویر شده هم باب طبع نبودند. اما این کتاب نهصد صفحه ای کاری کرد کارستان. خواندنش تجربه و سفری بود لذت بخش و باعث پسرخالگی و آشتی من با ادبیات روس و غول های آن شد.

از آبلوموف سخن گفتن آسان است. انسان شریف و نجیبی که در ادبیات سمبل کاهلی، تن آسانی و امروز و فردا کردن شده است. آبلوموف شخصی است پیوسته غرق در تفکر، هم عنان با خواب، در اندک ساعات بیداری درازکش و در بهترین حالات لمیده است. فردی نجیب که املاک زیادی در روستا به او ارث رسیده است. کار خاصی نمی کند و کسانی که زیاده در کار و تلاشند را با دیدۀ عبرت بین، افسوس کنان و با تبسمی برلب می نگرد و به حال زار آن ها افسوس می خورد. برای تنبلی دلیل های بسیاری دارد و برای آن فلسفه هایی بسیار شیرین و مقبول می بافد.

واقعاً هم جای تعجب است؛ رمانی که بر پایه سستی و رخوت شخص اول آن بنا شده است، چرا تا این حد جذاب و درگیر کننده است. در این رمان آبلوموف یک رفیق نیمه آلمانی، نیمه روسی به نام شتولتس دارد که فردی بسیار کاری و پویا است و تضاد داستان را ایشان ایجاد می کند.

آبلوموف در این داستان از درگیری های عاطفی – به قول جناب سعدی؛ چنان که افتد و دانی- هم چندان برکنار نیست و چند ماهی به مدد صحنه سازی های! عشق، زندگیش رنگ تازگی می گیرد ولی الگا – نامزدش- می بیند که آبلوموف بیدی نیست که با این بادها بلرزد و مسکن مألوف خود را با عشق و این دست اوهام! ترک کند.

کار گنچاروف در این کتاب توصیف ماجراها است و بس و نتیجه گیری بر عهده شخص شخیص شما دوست عزیز است. چه بسا که فلسفۀ آبلوموف دیدگاه خیلی بدی نباشد؛ اگر زیاد به افراط کشیده نشود. خلاصه اگر همچون آبلوموف مستمری مکفی ماهانه دارید و از دنیای خدا انتظاری جز هشت ساعت مشغولی در محیط کار، هشت ساعت در کنار خانواده بودن و هشت ساعت خواب ندارید، بدانید و آگاه باشید که آبلوموویسم بی رحمانه در کمین شما نشسته است.

از هر کتابی سخنی

خاطرات شازده حمام جلد سوم

دکتر محمدحسین پاپلی

انتشارات پاپلی

خاطرات پاپلی دیگر جای خود را بین جماعت کتابخوان باز کرده اند.پاپلی قلمی بحق سحرآمیز دارد و کافیست یکی از کتابهایش را بخوانید تا مشتری همیشگی نوشته های این یزدی شیطان جغرافیدان شوید.این کتاب اکثرش به عشایر کرد شمال خراسان میگذرد. و خلاصه حلوای تنترانیست که تا نخوری ندانی.

سیاحت شرق

آقانجفی قوچانی

انتشارات امیر کبیر

کتاب را برای بار دوم خواندم.خاطرات این سید قوچانی که حدود سی سال را در نجف به طلبگی تا رسیدن به مقام اجتهاد میگذراند.و در این راه چه مصایبی را که از سر نمیگذراند.کتاب از ان جهت که یک جهان بینی مومنانه به زندگی انسان بدهد فوق العاده عالیست.و طنز کتاب در جاهایی از خنده روده برتان میکند.که البته باید دانه معنی را ازان گرفت.بخشی از کتاب هم در باره حوادث مشروطیت ایران در نجف و واکنش های استاد نجفی قوچانی،اخوند خراسانی میگذرد که در نوع خود خیلی خواندنی است.حیف است که انسان این کتاب را در جوانی نخواند.

سایه ملخ

محمدرضا بایرامی

انتشارات سوره مهر

محمدرضا بایرامی متخصص نوشتن قصه های روستاست.در این کتاب که برای گروه سنی نوجوان نوشته شده است.بایرامی شرح یکی از روستاهای نزدیک مرز عراق را نوشته است.نقطه قوت بایرامی توصیفات جاندارش است. و با این توصیفات ما را برد به سالهای نوجوانی مان که با کتاب های سرشار،میرکیانی و خود بایرامی و دیگران داستان ها داشتیم.

رابینسون کروزو

دانیل دفو

ترجمه مرجان رضایی

انتشارات مرکز

این را بعد از دن کیشوت پدر رمان دانسته اند. و همگان میدانند رابینسون فردی است که اندرزهای پدر را به کناری می ‌زند. به سودای پول می افتد و  از طوفان کشتی به جزیره ای چنگ می زند. و سالها زندگانی قشنگی را با استفاده از طبیعت و باقیمانده کشتی شکسته شده تشکیل می دهد.کتاب رفرنس کلی از داستانهای جدید است. و فیلم تحسین شده زندگی پای هم به نوعی ادای دینی به این داستان می توان باشد.

هاروارد مک دونالد

هاروارد مک دونالد

مجیدحسینی

نشر افق

این کتاب، سفرنامه مجید حسینی،روزنامه نگار واستاد دانشگاه تهران به سرزمین امریکاست.روال کار اینگونه است که با حدود 200 عکس از  امریکا،حسینی توضیحات و مشاهدات خودش را ارایه میدهد.چیزی که الان در خاطرم از کتاب مانده تو صیفات چهار فصل امریکا و زیبایی بی حد وحصر بعضی از ایالات امریکا،رعایت مو به موی قانون طوعن او کرهن، و احترام به مقام علم و عالم است.از ان طرف به دوندگی های ماشینی مردم و اسکناس سالاری امریکا انتقادات شدید و غلیظی شده است.عکس ها به کتاب حال و هوای خوبی داده اند و کتاب سفرنامه خواندنی در امده که باید خواند.

اسماعیل

اسماعیل

امیرحسین فردی

سوره مهر

"اسماعیل" پسر یتیمی‌ست که در محلات جنوبی تهران زندگی می کند. با دوست‌هایی مثل علی‌خالدار، بایرام‌دراز و مختار‌زیبایی آشنا می‌شود. درس را ول می کند، قهوه‌خانه‌ نشین می‌شود. به سن سربازی می رسد. از صدقه‌سری یتیمی، معاف می شود. با وساطت عامل پخش مواد مخدر به استخدام بانک در می‌آید. رسمی می‌شود. حقوق مکفی می‌گیرد. عاشق می‌شود. استخوان می‌ترکاند. غم عشق به مسجد رهنمونش می‌کند و دست آخر در سال‌های پایانی نظام شاه با حوادث انقلاب گره می‌خورد.

در کتابخانه‌ی کوچکم دو کتاب دیگر نیز از امیرحسین فردی دارم و آن‌ها را خوانده‌ام، یکی"کوچک خان جنگلی" که به زندگی میرزا کوچک خان می‌پردازد و دیگری "سیاه چمن" که مثل همین کتاب به روزهای اول انقلاب ایران مربوط است و در فضای خان و خانبازی دهات و ولایات کوچک روایت می‌شود.

امیرحسین فردی به نوعی زندگی خودش را در این کتاب به تصویر کشیده است. خانواده فردی مثل اسماعیل از دامنه سبلان به تهران آمده بودند. مثل او وارد فضای مسجد شده بود و همین‌طور به جریان مبارزات انقلاب پیوسته بود. جالب است که بدانید جایزه‌ی معتبر شهید غنی‌پور دقیقأ برآمده از مسجد جوادالائمه، مسجد محله امیرحسین فردی‌ست.

خواندن بعضی از فصل‌های کتاب واقعأ لذت بخش، شیرین و درگیرکننده است و بعضی فصل‌ها هم متأسفانه ملال‌آور؛ می‌شود حین خواندن از چند فصل پرید و چیز زیادی را از دست نداد. کتاب قرار است سه‌گانه‌ای باشد و فردی جلد دومش را به انتشارات سوره مهر تحویل داده و احتمالأ در نمایشگاه 92 عرضه خواهد شد.

ملکه سرزمین های آفتابی فتح ناشده؛ فرح

شاه بی شین

محمدکاظم مزینانی

سوره مهر

محمد کاظم مزینانی را به عنوان شاعر کودکان  میشناختم؛ که اتفاقا شاعر خوبی هم بود. و از هم ردیفانش شعرهای بهتری می سرود. .اما با رویکرد جدید حوزه هنری و توجه دوچندان این موسسه به رمان و داستان، مزینانی نیز به حوزه داستان وارد شده و از حق نگذریم بسیار خوب ازین عهده بر آمده است. کتاب با دیدی کاملا منصفانه، داستانی، وغیر ایدیولوژیک- که عامل مرگ داستان است- نوشته شده است. اگر افتتاحیه بدخیم داستان را فاکتور بگیریم و از آن عبور کنیم با رمانی جذاب، پرکشش و گیرا مواجه هستیم. احتمالا یکی از دلایل جذابیت کتاب، پتانسیل زندگی خود شاه است و اینکه ما دوست داریم بدانیم که اندرون و برون شاه چگونه بوده است. کتاب هم کم نمیِگذارد و اطلاعات ریز خوبی در این زمینه می دهد. برای فهمیدن زندگی شاه باید کتابهای فردوست، خاطرات علم و هویدا و کتابهای معتضد و صد کتاب دیگر آن هم به روایت غیر داستانی خواند. اما نویسنده این کتاب در چهارصد صفحه ما را کاملا با شکوه رضاخان، اضمحلال و شکنندگی محمدرضا، عصیانگری اشرف، حلقه به گوشی علم، روشنفکری هویدا، غرور فوزیه، زنانگی ثریا و زیبایی فرح آشنا میسازد. . و خودمانی جیک و پوک محمدرضا را روی دایره می ریزد. اما این کتاب را باید به نوعی  زندگی فرح نیز دانست. دخترک یتیم خیاطی فقیر، که به اندام نیم جان افسانه ها روح دوباره ای بخشید. او یک شبه از کنج گرد گرفته ی قصه ای قدیمی بیرون امد. از جلد دخترک زیبای فقیر بیرون پرید، لباس واقعیت پوشید و ملکه شد..

کتاب را به همه دوستان دور و نزدیک توصیه می کنم.

این ناقوس مرگ کیست

زنگ ها برای که به صدا در می آیند؟

ارنست همینگوی،رحیم نامور

انتشارات نگاه

همینگوی پنج رمان خوب به ترتیب خورشید همچنان میدمد،زنگ ها...،وداع با اسلحه،داشتن ونداشتن و پیرمرد و دریا دارد.این کتاب را همینگوی بر اساس خاطراتش از جنگ های داخلی اسپانیا می نویسد.جایی که او برای نشریه ای از کشورش در اسپانیا خبرنگار جنگی بود و از نزدیک شاهد جنگ و جدال بومی های جمهوری خواه با رژیم فاشیست فرانکو بود.شخص اول رمان رابرت جوردان،نیروی نخبه امریکایی است که به صورت داوطلبانه در جنگ حاضر شده است و ماموریت یافته است تا پلی را به مدد دینامیت و با کمک بومی هایی که چریک وار در جنگل ها میجنگند منفجر کند.داستان طی 4 روز روایت می شود و جوردان در این چند روز با بومیان- که هر کدام حکایتی دارند-آشنا می شود.به ماری دخترکی زیبا از بومیان دل می بندد و به نقل از کتاب ،شیرین ترین روزهای عمر خود- این چهار روز - را در میان آن ها می گذراند. پل علی رغم کارشکنیِ گروهی از بومیانِ از مبارزه خسته شده، به همت گروهی دیگر نهایتا منفجر می شود اما ... ولی افتاد مشکل ها!

مهدی غبرایی مترجم مشهور در ترجمه دیگری از همین کتاب، نام کتاب را به صورت «این ناقوس مرگ کیست» ترجمه کرده است. که بسیار به مفهومی که همینگوی از نام کتاب داشته است نزدیک تر است و اصولا تمِ تکرار شونده در داستان همین ترس مرگ و حواشی آن است. ترس، مرگ، اسیر نشدن به وسیله خودکشی و با شجاعت مرگ را در آغوش کشیدن موضوعاتی است که در صفحه صفحه کتاب فریاد می شوند. همه شخصیت های کتاب در صف اول جنگ هستند و همین مبارزه تن به تن به آن ها خودآگاهی و مرگ آگاهی را هدیه داده است. آنجا که مرگ همدوش انسان ها می شود، خواه نا خواه زندگی و همه مظاهر آن سخت قدر دانسته می شود. شخصیت های کتاب فرصت سبز حیات را به دور از بیهودگی به تمامی پاس می دارند و لاجرعه باقیمانده جرعه های زندگی شان را با لذت سر می کشند.

کتاب با تک گویی و واگویه ای از جوردان شروع می شود و با وصفی از او پایان می پذیرد. رمانی زیبا برای لذت بردن و اندیشیدن!

در پایتخت فراموشی

در پایتخت فراموشی

محمد حسین جعفریان

انتشارات سوره مهر

محمدحسین جعفریان را با همشهری جوان شناختم.روزهایی که این مجله کافه داشت.و در این کافه به جعفریان ستونی و میزی اختصاص داده بودند.و او از دلمشغولیها و دغدغه هایش در ان مینوشت.عمده نوشته هایش هم تقریبا منحصر بود به پا توی کفش سیاستمداران سیاست زده گذاشتن و البته افغانستان.بعدها فهمیدم که استاد کار نکرده ندارد و خبرنگار جنگی و مستندساز و شاعر و روزنامه نگار حرفه ای و .... هم هست.اما صفت غالب و بارز جناب جعفریان همین علاقه بی حد و حصر حضرتش به سر زمین افغانستان و سفرهای مکرر به انجاست.طوری که در یکی از سفر ها در سرزمین امن! افغان ها یکی از دو پایش را با عصایی تاخت میزند.و مجروح به وطن باز میگردد.این کتاب شرح یکی از سفرها به دیار افغان هاست.سفر به بهانه بزرگداشت و سالروز درگذشت احمدشاه مسعود است و بهروز افخمی نماینده سابق مجلس هم همراه اوست.جعفریان قسمت جدی ماجرا وحضور کمرنگ افخمی قسمت طنز سفر را به دوش میکشد.اتفاقات و عجایبی هم طی سفر رخ میدهد که مجال نقلش اینجا نیست و باید خود کتاب را خواند و لذتش را برد.تنها نکته ای که باقی میماند دامنه اطلاعات دامنه دار جناب جعفریان از افغانستان است که گاه خود افغان ها را متعجب میکند.این کتاب به تنهایی تشنگی مخاطب را سیراب نمیکند و بنده خود بیصبرانه کتاب های جدید جعفریان از این دیار تاریخی را انتظار میکشم.

لایم لایت

کتاب،داستانی است که بر اساس اخرین فیلم چارلی چاپلین نوشته شده است. داستان لطیف و ظریفی است و میشود سیصد صفحه اش را یک نفس قورت داد!. داستان دلقک  روزگار گذشته ای است که دختر بالرینی را از مرگ نجات میدهد و بالرین نیز دلقک پیر را از مرگ معنوی رهایی میبخشد. لایم لایت به نوعی داستان همه بازیگران سینما و تیاتر و از جمله چارلی چاپلین  است که پس از طی دوره ای محبوبیت، روزگار درازی را در دلشکستگی و سرخوردگی وچه بسا فقر و فلاکت میگذرانند. کتاب اگر چه در دهه سی شمسی ترجمه شده ولی برگردان مرحوم رضا سید حسینی هنوز هم کاملا تازه و امروزی است.علاوه بر همه اینها و اطلاع یافتن از اخر زندگی هنرمندان باید قیمت خوب کتاب را هم اضافه کنیم تا دلیلی برای نخریدن و نخواندن این کتاب نداشته باشیم.

سلام

سلام